Fokker vliegtuigen: boeken - historie en modellen (1/2)

De Fokker D.VII in dienst van de Nederlandse militaire luchtvaart

In 1918 lanceerde Anthony Fokker een nieuw één persoons jachtvliegtuig: Fokker D.VII. Een toestel dat vanwege zijn onorthodoxe constructie en zijn onnavolgbare vliegkwaliteiten in de laatste fase van de Wereldoorlog geschiedenis heeft geschreven. Zelfs de geallieerden waren van mening dat de Fokker D.VII tijdens de oorlog het allerbeste jachtvliegtuig aan het Westelijk Front was!

En zelfs nog jaren later heeft dit bekende Fokker-ontwerp een voorbeeld functie in de internationale vliegtuigindustrie vervuld. Lees alles over de geschiedenis van de Fokker D.VII in dienst bij de Nederlandse luchtstrijdkrachten.

De Fokker D.23 - Een bijzonder experimenteel éénpersoons jachtvliegtuig

Dit boek gaat over het wonderlijke verhaal van ontwerp 155, later de Fokker D-23 genoemd. De vertoning van dit jachtvliegtuig op de tentoonstelling in Parijs van 1938 trok veel belangstelling. Het toestel oogstte lof, maar ook veel commentaar. Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog had het toestel slechts 11 vluchten gemaakt, met een totaal van 3 uur en 38 minuten aan vliegtijd. Dit boek tracht de feiten op een rij te zetten en duidelijkheid te scheppen over een fascinerend maar experimenteel jachtvliegtuig.

Willem Vredeling is opgeleid als vliegtuig werktuigkundige. Na vervulling van zijn tweejarige dienstplicht bij 299 squadron is hij in dienst getreden bij Fokker. Hier werkte hij 38 jaar waarvan 20 jaar in de vliegtuigbouw en 18 jaar in de ruimtevaart.
Vanaf zijn in dienst treden tot aan zijn pensionering, verzamelde Willem over Fokker en de Nederlandse luchtvaart. De ontmoetingen met ir. Marius Beeling en zijn rechterhand ir. Frans Stok gaven hem een flinke impuls om niet alleen naar de gerealiseerde Fokker typen te kijken maar ook naar de ontwerpen.
Beeling zei: "Aan de ontwerpen kan je de creativiteit en stand van de technologie van een bedrijf bepalen". Het was natuurlijk heel bijzonder om uit de eerste hand het hoe en waarom van de ontwerpen te achterhalen, als ook het testvliegen en de prototypen.

Fokker schoolvliegtuigen en de militaire vliegopleiding 1913-1940

Toen Anthony Fokker in 1919 vanuit Duitsland naar Nederland kwam, nam hij zijn robuuste en betrouwbare vliegtuigen mee. De motoren hadden grote vermogens gekregen en de prestaties waren aanzienlijk verbeterd. De vliegtuigen waren wapens op zich geworden. De vliegtuig werden ontworpen voor een specifieke taak en konden ingezet worden als jachtvliegtuig, verkenner of bommenwerper.
Aan het eind van de oorlog werd het voor leerling-vliegers gevaarlijk, om met de grote vermogens en de enorme wendbaarheid van de moderne vliegtuigen onervaren de lucht in te gaan. Zo ontstond er vraag naar speciaal als lesvliegtuig ontworpen vliegtuigen. Aan het eind van de oorlog ontwierp Fokker de V.43: Fokkers eerste schoolvliegtuig.

Bij Fokker kon je voor elk soort vliegtuig terecht. Naast de D-serie jachtvliegtuigen werd een nieuwe C-serie verkenners, B-serie vliegboten, T-serie torpedo- en bommenwerpers opgezet. Op civiel gebied startte Fokker met de F-serie passagiersvliegtuigen.
Om potentiële klanten aan je te binden was het noodzakelijk om vliegers al vanaf het begin bekend te maken met je producten. Zo werd al direct na de oorlog de S-serie schoolvliegtuigen opgezet. Leerling-vliegers konden zo hun eerste lessen op de S-kisten doen en daarna overstappen op de C.I en de D.VII.

De LVA en de MLD waren de grote gebruikers van de Fokker S-kisten. In het buitenland sloegen de leskisten niet aan. Bij de MLD en de LVA kreeg een complete generatie vliegers de opleiding op de Fokker S.III en de S.IV. De toestellen werden intensief gebruikt. Ze maakten vele noodlandingen en vliegongelukken, en werden meestal weer geheel opnieuw opgebouwd.
Als vervanger werd na vijftien jaar (!) de Fokker S.9 voor beide opleidingen aangekocht. De laatste drie S.9's werden na de oorlog gebouwd. Het werden Fokkers laatste tweedekkers, die nog op de oude gemengde bouwwijze werden gebouwd.

Anthony Fokker : The Flying Dutchman Who Shaped American Aviation

Fokker stumbled into aviation as a young stunt pilot in Germany in 1910. A combination of industrial espionage, luck and deception then propelled him to become Germany's leading aircraft manufacturer during World War I, making him a multimillionaire by his mid-20s.
When the German Revolution swept the country in 1918 and 1919, Fokker went to the United States. He set up business in New York and New Jersey in 1921, and shortly thereafter became the world's largest aircraft manufacturer. The U.S. Army and Navy acquired his machines, and his factories equipped carriers such as Pan American and TWA at the dawn of commercial air transport.

Yet despite his success, his empire collapsed in the late 1920s after a series of ill-conceived business decisions and personal dramas.
In 1927, aviator Richard Byrd solicited a Fokker three-engine plane to be the first to fly non-stop across the Atlantic. The plane was damaged on a test flight and Charles Lindbergh beat him to it. Lindbergh's solo adventure in the Spirit of St. Louis earned him - and cost Fokker - a lasting place in the history books.
Dierikx traces Fokker's life and achievements using previously undiscovered records and primary sources.

Fokker D.XXI Aces of World War 2 (Osprey)

The Dutch Fokker D.XXIs saw less than a week of action following the German invasion of the west on 10 May 1940, with many of the country's 28 fighters being destroyed on the ground. However, those that survived the initial onslaught inflicted losses on the Luftwaffe.
By then, however, the D.XXI had found everlasting fame in Finland during the Winter War of 1939-40. Proving itself a real thorn in the side of the Soviets, the fighter, operating in primitive conditions and against vastly superior numbers, Finnish D.XXIs racked up an incredible score against the Red Air Force.
The D.XXI also has the distinction of producing the first 'ace in a single mission' in World War 2, when then 1Lt Jorma Sarvanto shot down six Ilyushin DB-3 bombers on 6 January 1940. After spending a year providing home defence and flying coastal patrols during the early stages of the Continuation War in 1941, all surviving Finnish Fokker D.XXIs were relegated to the reconnaissance role, which they performed through to the end of hostilities in September 1944.

Contents: Origins - Into service - Winter War - War in the West - Obsolescence - Appendices.