Marinevliegtuigen - Nederland: boeken - Marine Luchtvaartdienst (MLD) (2/2)

Dornier Wal - de eerste grote zeeverkenner van de Marine Luchtvaartdienst

In het trio van grote vliegboottypen, welke voor de tweede wereldoorlog bij de Marine Luchtvaartdienst in gebruik waren, neemt de Dornier Wal een uitzonderlijke plaats in. Het was de eerste maritieme verkenner, welke in serie aan de Koninklijke Marine in Nederlands-Indië werd geleverd en aldaar dan ook in een tijdsbestek van bijna achttien jaar onafgebroken dienst heeft gedaan.

Deze tweemotorige hoogdekker heeft ook in de Nederlandse vooroorlogse luchtvaart een zeer bijzondere plaats verworven. Als eerste geheel uit lichtmetaal vervaardigde vliegboot werd de Wal sinds 1927 door de N.V. Maatschappij voor Vliegtuigbouw Äviolanda'' te Papanedracht in licentie gebouwd.

De vliegtuigen van 320 squadron - Royal Dutch Naval Air Service 1940-1946

Nooit is er zo een complete uitgave verschenen in de Nederlandse taal over de geschiedenis van het 320e squadron van de Koninklijke Marine in de Tweede Wereldoorlog.
Het boek 'De vliegtuigen van 320 Squadron' beschrijft de vliegtuigen van het 320-ste squadron tijdens de Tweede Wereldoorlog. In 325 pagina's wordt aan de van hand van vele foto's en gedetailleerde tekeningen, de roemrijke vliegtuigen van dit squadron besproken.

Aan bod komen de Fokker T VIIIw; de Avro Anson; de Hudson en de B-25 Mitchell. In overzichtelijke hoofdstukken beschrijft dhr. Geldhof de types, de geschiedenis per vliegtuig, bewapening, radar, camouflagepatronen.

De Consolidated Catalina - in gebruik bij de Marine Luchtvaart Dienst en bij civiele operators

Een van de meest opmerkelijke en ook succesvolle vliegtuigtypen uit de periode van de watervliegerij is ongetwijfeld de Consolidated PBY geweest. In de Tweede Wereldoorlog heeft de Marine Luchtvaartdienst eerst in Nederlands-Indië en naderhand vanuit Ceylon, Afrika en Australië met de Catalina 's geschiedenis geschreven. Na een langdurige en moeizame dienstperiode in het naoorlogse Oost-Indië en Nieuw Guinea werd het Cat-tijdperk in 1957 voorgoed afgesloten.

Nico Geldhof (1929) heeft al jarenlang een fascinatie voor de historie van de Marine Luchtvaartdienst. Sinds zijn pensionering is hij als vrijwillig medewerker verbonden aan het voormalige Instituut voor Maritieme Historie, dat sedert 2005 na een fusie is opgenomen in het thans geheten Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) in Den Haag. Dankzij de geboden faciliteiten van genoemde instellingen kon een diepgaand onderzoek naar diverse facetten uit de rijke MLD-historie worden gepleegd.

Breguet Atlantic - In dienst bij de Marine Luchtvaartdienst 1969 - 1984

De Atlantic is als NAVO-project in de 50-er jaren van de vorige eeuw ontwikkeld. Als de ministerraad in juli 1968 besluit om negen vliegtuigen van het type te bestellen zijn delen van de productielijn al gesloten. De eerste vier Atlantics voor de marineluchtvaartdienst zijn dan ook oorspronkelijk bestemd voor de Franse (en Duitse) marine.
Door de marine wordt de Atlantic aangeschaft omdat door het buitendienst stellen van het vliegkampschip Hr. Ms. Karel Doorman de daarop gebaseerde vliegtuigen, bestemd voor de onderzeebootbestrijding, door beperkte capaciteit niet meer functioneren.
Bij de marineluchtvaartdienst wordt de Atlantic aangeduid als SP-13A en in gebruik genomen bij het VSQ 321 op het Marine Vliegkamp Valkenburg. De Atlantics krijgen de registraties 250 tot en met 258.

Zowel in nationaal als internationaal verband wordt door het VSQ 321 met de Atlantic deelgenomen aan oefeningen. Met detacheringen in voornamelijk Duitsland, Frankrijk, Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk en IJsland is de Nederlandse Atlantic jarenlang een bekende verschijning in het internationale luchtruim.
In tegenstelling tot de Neptune van VSQ 320 is de Atlantic sporadisch te zien in het Caribische gebied.

De plaatsvervangend Chef van de Marinestaf schrijft eind 1974 dat de ernstige aanloopmoeilijkheden na de indienstneming bij de marineluchtvaartdienst op het gebied van logistiek en documentatie praktisch zijn verholpen en de materiële gereedheid zeer redelijk is. De Atlantic is operationeel goed bruikbaar maar niet meer een modern wapensysteem. De Atlantics moeten dan ook in het begin van de 80-er jaren worden vervangen.
Op 1 januari 1985 valt het doek. De Atlantic is van 1969 tot en met 1984 bij de marineluchtvaartdienst in gebruik geweest.