Shipping - Netherlands: Books - History and Ships

Rotterdam en de zee - Vier eeuwen passagiersvaart / Rotterdam and the Sea - Four centuries of passenger travel

Het begon zo'n vier eeuwen geleden met het vertrek van de Pilgrim Fathers, die vanuit Delfshaven met het kleine schip Speedwell aan het eerste deel van hun reis naar Noord-Amerika begonnen.
Daarna kwam de tijd van de Vereenigde Oostindische Compagnie. Van de eerste stoomvaartdiensten en begon - halverwege de 19e eeuw - de vaart van passagiers naar Nederlands-Indië en wat later naar de Verenigde Staten.

Ook het vervoer van passagiers met stoomschepen tussen Rotterdam en Engeland kreeg betekenis. Uit de rederij van Willem Ruys ontstond de Rotterdamsche Lloyd. De firma Plate, Reuchlin en Co. werd in 1873 de Nederlandsch-Amerikaansche Stoomvaart Maatschappij (de latere Holland-Amerika Lijn). Vanaf het begin van de 20e eeuw brachten deze rederijen steeds grotere en luxueuzere passagiersschepen in de vaart.

In de jaren '60 en '70 kwam de ommekeer toen het steeds minder werd met de lijnvaart op Indië en de Verenigde Staten. De cruisevaart kwam op en floreert nog steeds.
Dat de cruisevaart leeft in Rotterdam blijkt wel uit de overweldigende belangstelling vanuit de bevolking en de media voor de passagiersschepen die naar de Maasstad komen.

Dit boeiende en gevarieerde verhaal staat in het boek Rotterdam en de zee. Met zeer veel (ongeveer 200) - meestal nooit eerder gepubliceerde - foto's van fotograaf Eppo W. Notenboom, die decennia lang de cruiseschepen in Rotterdam vanuit de meest unieke standpunten heeft vastgelegd.
Daarnaast bezit hij bijzondere historische foto's en afbeeldingen in zijn omvangrijke foto- en beeldarchief. Deze zijn aangevuld met een aantal indrukwekkende panoramische foto's, waarvan één op een uitklappagina van 96 cm breed.

Mooie schepen en banen in de haven van Rotterdam (7)

Op elk potje past een deksel en bij elke lading past een schip, waarbij er nauwelijks een ladingsoort is te bedenken die niet in Rotterdam wordt overgeslagen.
Ook in dit zevende deel wordt de aandacht gevestigd op de grote diversiteit aan scheepstypes, zoals die de Rotterdamse haven aanlopen. De reeks begon in 2010 met het doel 'schepen van deze tijd' in boekvorm gestalte te geven, met inbegrip van de nodige educatieve elementen en kenmerkende havenfuncties.

Dankzij een aantal spotters van de World Ship Society Rotterdam werd opnieuw voorzien in een scala aan scheeps- en havenfoto´s die de inspiratie vormden voor de bijbehorende teksten.
Ook is het gelukt om de schepen letterlijk van A tot Z in beeld te brengen, hoewel het er eerst naar uitzag dat dat met de Q en de X, zonder in herhaling te vervallen, niet zou gaan lukken. Maar zoals bij elke lading een schip past, bleek er ook bij elke letter een passend schip te passen.
Verder worden er 11 bijzondere scheepvaartberoepen beschreven aan de hand van interviews.

Mooie schepen en banen in de haven van Rotterdam (8)

In alweer het achtste deel is opnieuw een scala aan schepen en banen van deze tijd vastgelegd. Waar het aantal cruiseschepen in Rotterdam flink in de lift zat, stagneerde in 2019 het ladingvolume met een doorzet van 469 miljoen ton. De toename van ruwe olie, containers, LNG en biomassa was slechts een fractie meer dan de forse daling van de kolenoverslag.

Volgens het Havenbedrijf Rotterdam wordt echter het succes van een moderne haven niet louter meer afgewogen aan de hoeveelheid tonnen overslag. De vraag naar enkel meer overslagcapaciteit is veranderd in de vraag naar een betere, snellere en bovenal slimmere haven.

Naast de beschrijving van 75 bijzondere schepen die de Rotterdamse haven dit jaar aandeden, richt deze uitgave zich op een elftal havenberoepen, zoals project engineer in de offshore, staff kapitein op een cruiseschip, corrector van zeekaarten, eigenaresse van een zeeschip, producent van scheeps- en maritieme schaalmodellen, operations manager van een scheepswerf en 'harbour manager'.

Het boek werd afgerond in april 2020 en beschrijft scheepvaart, havens en banen over de 'precorona' situatie. Wat deze wereld 'postcoronatechnisch' te wachten staat is ongewis, maar in ieder geval is de situatie vastgelegd tot aan dit desastreuze kantelmoment.