Fabrieken van scheepsmotoren - Nederland: boeken - historie

Stuwkracht in Staal - Motorenfabriek Bolnes Krimpen aan de Lek en / Motorenfabriek Smit & Bolnes Kinderdijk - Zierikzee

Johann Hendrik van Cappellen was het aan wie in 1885 een vergunning werd verleend voor het oprichten van een Fabriek voor Stoom en andere Werktuigen te Bolnes. Van Cappellen begon met een eigen gieterij waar o.a. lieren, slagscharen, buigbanken en ponsmachines werden vervaardigd.
In 1909 kwam de eerste tweetakt gloeikopmotor met carterspoeling ten tonele. In 1910 verhuisde men wegens een te krappe behuizing van Bolnes naar het riviereiland "De Zaag" te Krimpen aan de Lek, gelegen tegenover de plaats Bolnes. Tot 1935 leverde men gloeikopmotoren met de o zo bekende kruishoofden en leibanen, gelijk de vele stoommachines die men tussentijds ook produceerde.

Tussentijds was men middels eigen ontwikkelingen overgegaan tot de productie van echte dieselmotoren, vanaf 1928 werden de Bolnes dieselmotoren met naar wens met een open of gesloten motorvoet, geproduceerd.
In 1949 kwam de eerste volledig gelaste Bolnes motor gereed. Deze motor bleek naast een uitvoering als land- en scheepsmotor ook uitstekend geschikt voor toepassingen in de vele soorten baggerschepen.

Doordat de motor "maar" 50 pk per cilinder produceerde en de vraag in vooral de baggerwereld naar meer vermogen groot was, heeft dhr. Dick Leonardus Hendrik Smit, als adjunct-directeur in het familiebedrijf L. Smit & Zoon N.V. te Kinderdijk werkzaam, het plan opgevat om in overleg met de familie Van Cappellen de Bolnes motor in een vergrote uitvoering bij de Machinefabriek te Kinderdijk te gaan bouwen.
De vergrote Bolnes motor kwam als "Smit-Bolnes" motor op de markt.
Vanaf 1954 tot aan 1960 werden de Smit-Bolnes motoren te Kinderdijk geproduceerd, nadien is de productie verplaatst naar een nieuwe motorenfabriek van Smit & Bolnes te Zierikzee.

In dit boek wordt de geschiedenis van beide fabrikanten verteld. Ook komen alle geproduceerde motortypes aan bod.

Deel 5 uit de serie "Nederlandse fabrikanten van land- en scheepsmotoren".

Industrie Motoren - Geschiedenis van de werven en de motorenfabriek van D. en Joh. Boot te Alphen aan den Rijn

Het motorenmerk 'De Industrie' werd in 1912 opgericht door Johannes Boot. Johannes kwam uit een scheepsbouwfamilie, maar maakte al snel de overstap naar de bouw van gloeikopmotoren in vele soorten en afmetingen. Vanaf 1930 kwamen hier de eerste viertaktdiesels bij.

"De Industrie" ontwikkelde en bouwde vele D motoren van 40 tot wel 2100 pk. De motoren waren erg geliefd bij de gebruikers. "Motoren met een ziel, motoren met veel koppel, een motor voor het leven," was het oordeel over deze Industriemotoren. Zo liet reder Smit Lloyd uit Rotterdam, bekend van de grote zeeslepers die op alle wereldzeeën sleepdiensten verrichtten, bijvoorbeeld meer dan 72 Industrie motoren in zijn schepen plaatsen.

Twee jaar na de fusie met motorenfabriek Brons in Appingedam kwam, in 1977, het einde in zicht. De fabriek van 'Boot' moest sluiten. Zo kwam er een einde aan een bloeiende tijd van 119 jaar Industrie-Schepen en 66 jaar Industriemotoren in Alphen aan den Rijn.

Naast veel informatie over de afzonderlijke motoren, biedt dit boek ook een uitgebreide beschrijving over de werven van de familie Boot en een fraai inkijkje in het wel en wee van de motorenfabriek van Industrie.

Deel 2 uit de serie "Nederlandse fabrikanten van land- en scheepsmotoren".

Paul van Vlissingen & zoon - Ondernemers in stoom

Paul van Vlissingen (1797-1876) is een pionier op het gebied van stoomenergie. Met zijn Amsterdamsche Stoomboot Maatschappij opent hij als eerste in Nederland een overzeese stoomscheepvaartverbinding: van Amsterdam naar Hamburg.
Met Abraham Dudok van Heel start hij de Kon. Fabriek voor Stoom- en andere Werktuigen Paul van Vlissingen & Dudok van Heel. Ze bouwen de eerste ijzeren stoomschepen met schroef in Nederland, de eerste stoomlocomotieven in Nederland, balansen voor de stoomgemalen Cruquius en Lijnden voor het droogleggen van de Haarlemmermeer en stoommachines voor de suikerindustrie in Suriname, Indië en West-Brabant.

Zoon Paul Cornelis (1829-1906) bouwt het bedrijf vanaf 1850 verder uit. Hij neemt grote werken aan, zoals de constructie van het grootste droogdok in Azië. Hij participeert in de bouw van het Paleis van Volksvlijt en bouwt in 1870 de langste brug van Europa, de spoorbrug over het Hollands Diep bij Moerdijk.
Maar het bedrijf gaat failliet en Paul C. emigreert naar Noord-Amerika. Aan het eind van de eeuw komt hij terug en is hij tot zijn dood opzichter van het Stedelijk Museum in Haarlem, het latere Frans Hals museum.
De Fabriek maakte ondertussen een doorstart onder de naam Werkspoor.

Dit boek is een bedrijfsgeschiedenis over een tijd dat bedrijven nog vooral familiebedrijven zijn. Het is daarmee ook een dramatische familiegeschiedenis, die zich uitstrekt over de hele 19de eeuw. Het is een verhaal over pioniers, over voorlopers.