Vrachtschepen - Nederland: boeken - historie en rederijen

Nederlandse koopvaardijschepen in beeld (deel 7) - Koelvaart

In "Nederlandse Koopvaardijschepen in beeld" worden aan de hand van het mooiste fotomateriaal de schepen die vanaf 1945 deel uitmaakten van de vloten van de Nederlandse rederijen voor het voetlicht gebracht. De vaak nostalgische beelden, voorzien van een toelichting, worden voorafgegaan door een korte beschrijving van de rederijen, waarvan de schepen in het boekje worden getoond.

Deel 7 is het eerste van twee geplande uitgaven over de Koelvaart. In de internationale koel-/ vriesvaart heeft Nederland lange tijd een relatief bescheiden rol gespeeld, gezien de prominente plaats die gespecialiseerde rederijen in bijvoorbeeld Duitsland, Frankrijk en de Scandinavische landen altijd hebben ingenomen.
Pas in de tachtiger jaren trad daarin verandering op vooral doordat het Scheepvaartkantoor Groningen - sinds 1973 Seatrade Groningen - een grote vloot opbouwde, mede door schepen van andere, ook buitenlandse, reders in de "Seatrade pool" op te nemen.

De belangrijkste Nederlandse rederijen met koelschepen waren - naast Seatrade - Anthony Veder, Pinkster, Dammers & van der Heide, Vroon en Jaczon. Ook enkele buitenlandse ondernemingen brachten meerdere schepen onder Nederlandse en Nederlands Antilliaanse vlag, zoals de Caraïbische Scheepvaart Maatschappij (United Fruit), Primlaks en de Italiaanse GF Group.

In dit boekje komen de reders en rederijen in beeld die vanaf 1945 koelschepen in hun vloot hebben gehad, met uitzondering van Dammers & van der Heide en Seatrade. Aan deze grote rederijen, die in 1989 samensmolten, zal te zijner tijd een speciale uitgave worden gewijd.

Specificaties

Nederlandse koopvaardijschepen in beeld (deel 8) - Kleine Handelsvaart (2)

In "Nederlandse Koopvaardijschepen in beeld" worden aan de hand van het mooiste fotomateriaal de schepen die vanaf 1945 deel uitmaakten van de vloten van de Nederlandse rederijen voor het voetlicht gebracht. De vaak nostalgische beelden, voorzien van een toelichting, worden voorafgegaan door een korte beschrijving van de rederijen, waarvan de schepen in het boekje worden getoond.

Deel 8 is het tweede dat is gewijd aan de Kleine Handelsvaart, en wel aan drie Friese rederijen. Na de Tweede Wereldoorlog en met name in de laatste decennia is een aantal Friese redersfamilies zich sterk gaan ontwikkelen.

Veruit de grootste werd het Scheepvaartkantoor Holwerda dat vooral in de periode 1970-1986 fors expandeerde. Dat gebeurde deels in samenwerking met de Harlinger ondernemersfamilie van der Schoot, die vanaf 1956 een vloot opbouwde waarvan 23 schepen deel hebben uitgemaakt, naast nog zeven schepen in gezamenlijk eigendom met Holwerda.
Ook de familie de Jong van de Suikerwerkfabriek "Frisia" nam deel in enkele van der Schoot-schepen. Het oudste Harlinger scheepvaartbedijf, C. Kuhlman Jzn, begon medio vijftiger jaren een aantal coasters aan te schaffen, waarbij dezelfde familie de Jong ook een grote rol speelde.

Specificaties

Nederlandse koopvaardijschepen in beeld (deel 12) - VNS

Centraal in deze speciale uitgave staat de Vereenigde Nederlandsche Scheepvaartmaatschappij, in april 1920 ontstaan als een uniek samenwerkingsverband van de acht grootste Nederlandse rederijen. Mede door het uitgestrekte vaargebied groeide de VNS uit tot een rederij met (in 1960) bijna 70 grote vracht- en vracht-/passagiersschepen in exploitatie, waarvan 45 in eigendom. Daarmee behoorde zij tot de grootste Europese lijnscheepvaartbedrijven.

De VNS heeft in de loop der jaren veel Nederlandse schepen in timecharter gehad, met name van haar aandeelhouders die in de periode 1949-1970 schepen op Participatiebasis ter beschikking stelden. Van een groot aantal is in dit boekje een foto met VNS-schoorsteenkleuren opgenomen. De schepen van de Holland West-Afrika Lijn komen in een toekomstige uitgave in beeld.

In "Nederlandse Koopvaardijschepen in beeld" worden aan de hand van het mooiste fotomateriaal de schepen die vanaf 1945 deel uitmaakten van de vloten van de Nederlandse rederijen voor het voetlicht gebracht. De vaak nostalgische beelden, voorzien van een toelichting, worden voorafgegaan door een korte beschrijving van de rederijen, waarvan de schepen in het boekje worden getoond.

Specificaties

Nederlandse koopvaardijschepen in beeld (deel 13) - Seatrade

Deze tweede speciale uitgave in de serie is geheel gewijd aan Seatrade en Dammers & Van der Heide. Het in 1951 door vijf Groninger reders opgerichte Scheepvaartkantoor 'Groningen' - sinds 1973 Seatrade Groningen - ging zich in 1962 toeleggen op de koel-/vriesvaart en groeide explosief.
De overname van Dammers & Van der Heide in 1989 en de reefer-activiteiten van Vroon in 2005 versterkten de positie van Seatrade zodanig dat het bedrijf tot de grootste koelvaartrederij ter wereld is uitgegroeid.

Opgenomen zijn alle koelschepen die (mede-) eigendom zijn (geweest) van Seatrade en Dammers dan wel hun aandeelhouders alsmede aangekochte en aan derden doorverkochte schepen, varend in de Seatrade Pool en in management bij Triton Schiffahrt of Thien & Heyenga. Ook hun onder vreemde vlag varende reefers zijn in beeld gebracht.

In "Nederlandse Koopvaardijschepen in beeld" worden aan de hand van het mooiste fotomateriaal de schepen die vanaf 1945 deel uitmaakten van de vloten van de Nederlandse rederijen voor het voetlicht gebracht. De vaak nostalgische beelden, voorzien van een toelichting, worden voorafgegaan door een korte beschrijving van de rederijen, waarvan de schepen in het boekje worden getoond.

Specificaties

Nederlandse koopvaardijschepen in beeld (deel 14) - Tankvaart (2) - Buitenlandse eigenaren, Nederlandse vlag

Het eerste deel van "Tankvaart" (Nederlandse koopvaardijschepen in beeld, deel 4) beperkte zich tot de GHV-tankers van de Koninklijke Shell groep en Nederlandse rederijen met uitsluitend tankers in de intercontinentale "deep sea" tankvaart. Dit deel richt zich op buitenlandse reders met tankers onder Nederlandse vlag.

In de loop der jaren heeft de Nederlandse en Nederlands Antilliaanse vlag veelvuldig gewapperd van schepen, eigendom van buitenlandse ondernemingen. Ook heden ten dage biedt een vestiging in Nederland of op Curacao nog voor menig, vooral Duitse, Scandinavische, Italiaanse en sinds een paar jaar ook Turkse reder blijkbaar zodanige (onder meer fiscale) voordelen, dat een belangrijk deel van onze koopvaardijvloot feitelijk in buitenlandse handen is.

Tot de eerste ondernemingen die het belang inzagen van het hebben van buitenlandse vestigingen behoorden de grote Amerikaanse olieconcerns, Standard Oil (Esso), Caltex, Cities Service en Gulf Oil. Ook Scandinavische reders - als eerste Norness -, de Belgische Petrofina en zelfs de Iraanse staatsoliemaatschappij brachten tankers onder Nederlandse vlag, waarbij het management werd gevoerd door firma's als Vereenigd Cargadoorskantoor, Vinke en Van Ommeren.

Momenteel varen onder andere de Duitse reders Sloman-Neptun, Essberger en Jaegers (Chemgas), de Zweedse reders Tarbit, Thun, Ahlmark en Broström en de Italiaanse De Poli met tankers onder de driekleur.
Na het uitvlaggen van de vloot van Jo Tankers (Odfjell) is het accent vooral komen te liggen op chemicaliën-, producten-, bitumen- en gastankers in de categorie tot circa 8.000 ton draagvermogen, met name actief in de Europese wateren. De grote oliemaatschappijen exploiteren al vele jaren uitsluitend tankers onder goedkope vlaggen.

Opgenomen zijn schepen van Esso, Stanvac, Caltex/Chevron, Mafina, Norness, Nedgulf, Alesio, Odfjell, Essberger, Tarbit, Broström, Thun en vele andere.

Specificaties

Nederlandse koopvaardijschepen in beeld (deel 15) - SeaTrade (2) - Pool- en managementschepen

In de Seatrade Reefer Pool en de gelieerde Hamburg Reefer Pool, GreenSea Pool en de in 2005 overgenomen United Reefers Pool (Vroon en Sun-groep), dan wel (ook) in management bij Seatrade Groningen hebben honderden koelschepen gevaren. In een deel daarvan had/heeft Seatrade een financieel belang dan wel waren/zijn zij volledig eigendom en zijn opgenomen in deel 13 van deze serie.

In het nu voorliggende boekje zijn alle reefers in beeld gebracht, (grotendeels) eigendom van derden dan wel op langere termijn gecharterd van derden, varend in genoemde pools, al dan niet ook in technisch en nautisch management bij Seatrade Groningen.
Ook zijn voor de volledigheid opgenomen de reefers die Seatrade zelf na het verschijnen van het eerste boekje nog heeft aangekocht.

Specificaties

Nederlandse koopvaardijschepen in beeld (deel 17) - KPM / KJCPL

In Nederlandse Koopvaardijschepen in beeld worden aan de hand van het mooiste fotomateriaal de schepen die vanaf 1945 deel uitmaakten van de vloten van de Nederlandse rederijen voor het voetlicht gebracht. De vaak nostalgische beelden, voorzien van een toelichting, worden voorafgegaan door een korte beschrijving van de rederijen, waarvan de schepen in het boekje worden getoond.

Dit deel brengt de rederijen in beeld die hun thuisbasis hadden in voormalig Nederlands-Indië en het Verre Oosten en lijndiensten onderhielden in de Indische archipel alsmede naar de omringende landen en andere werelddelen, met uitzondering van Europa.
Het boek is dan ook hoofdzakelijk gewijd aan Koninklijke Paketvaart-Maatschappij en (Koninklijke) Java-China Paketvaart Lijnen (Royal Interocean Lines). De innige samenwerking tussen beide leidde in 1967 tot een fusie, waarbij KPM opging in KJCPL.
In 1970 werd de rederij vooralsnog een aparte divisie van Nederlandsche Scheepvaart Unie maar enige jaren later werden de lijndiensten geïntegreerd in die van Nedlloyd Lijnen.

Specificaties

Nederlandse koopvaardijschepen in beeld (deel 18) - Lijnvaart op West Afrika

In Nederlandse Koopvaardijschepen in beeld worden aan de hand van het mooiste fotomateriaal de schepen die vanaf 1945 deel uitmaakten van de vloten van de Nederlandse rederijen voor het voetlicht gebracht.
De vaak nostalgische beelden, voorzien van een toelichting, worden voorafgegaan door een korte beschrijving van de rederijen, waarvan de schepen in het boekje worden getoond.

Deel 18 van de serie is gewijd aan de rederijen met lijndiensten naar Afrika, met name West-Afrika. De voornaamste rederij was destijds de door onder andere HSM en VNS opgerichte Holland West-Afrika Lijn.

In beeld komen ook Nederlands-Franse Scheepvaart Maatschappij, D.G. Neptun, Elder Dempster Lines, Vanuden Africa, Leif Høegh, NileDutch Africa Line en Universal Africa Lines.
In 1961 opende KPM een lijndienst van de Adriatische Zee naar Oost-Afrika. Van Nievelt, Goudriaan heeft van 1979 tot 1983 twee lijndiensten onderhouden naar Zuid- en Oost-Afrika, Africa Europe Shipping Line en Elephant Shipping Line.
Joon Shipping & Trading nam in 1989 een containerdienst over op Zuid-Afrika en Australië. Safmarine Container Lines heeft twee containerschepen onder Nederlandse vlag geëxploiteerd in de vaart op Zuid-Afrika.

Specificaties